Կլիման լուրջ ազդեցություն է թողնում մարդու առողջության վրա: Դեռևս
Հիպոկրատն է գրել, որ տարբեր մարդկանց օրգանիզմը տարբեր ձևով է վերաբերվում
եղանակի փոփոխություններին` որոշ մարդիկ իրենց լավ են զգում ամառային
սեզոնում, մյուսները` ձմեռային, հիվանդությունները տարբեր են ընթանում տարվա
տարբեր եղանակներին, տարբեր երկրներում և կյանքի պայմաններում:
Եղանակը մարդու վրա ունենում է ուղղակի և անուղղակի ազդեցություն:
Ուղղակի ազդեցությունը շատ բազմաբնույթ էև պայմանավորված է մարդու
օրգանիզմի վրա կլիմայական գործոնների անմիջական ազդեցությամբ, առաջին
հերթին օրգանիզմի և շրջակա միջավայրի միջև ընթացող ջերմափոխանակության
պրոցեսի վրա, որն արտացոլվում է մաշկի արյունամատակարարման, շնչական,
սիրտանոթային և քրտնարտադրման համակարգերի վրա:
Օրգանիզմի վրա, որպես կանոն, ազդում է ոչ թե մի առանձին մեկուսացված
գործոն,այլ նրանց ընդհանրությունը, ընդ որում հիմնական ազդեցություն գործում են
ոչ թե եղանակի սովորական տատանումները, այլ գլխավորապես նրանց
հանկարծակի փոփոխությունները:
Օրգանիզմի որոշ ֆունկցիաներին բնորոշ են սեզոնային փոփոխությունները: Դա
վերաբերում է մարմնի ջերմաստիճանին, նյութափոխանակության ինտենսիվությանը,
արյան շրջանառության համակարգին, արյան և հյուսվածքների բջջային կազմին:
Այսպես, ամառային շրջանում ջերմատվության բարձրացման համար տեղի է
ունենում մաշկի անոթների լայնացում, արյան զանգվածի վերատեղաբաշխում
ներքին օրգաններից դեպի մաշկային հյուսվածքները, որի հետևանքով արյան
զարկերակային ճնշումն ամռանն ավելի ցածր է լինում, քան ձմռանը:
Եղանակային պայմանների հետ անմիջական կապված են այն հիվանդագին
վիճակները, որոնք առաջանում են օրգանիզմի գերտաքացման կամ գերսառեցման
հետեւանքով: Գերտաքացում և ջերմային հարվածն առաջանում են ամռանը շոգ,
առանց քամու եղանակներին: Գրիպը, մրսածության հիվանդությունները, վերին
շնչուղիների բորբոքումները, որպես կանոն, ծագում են աշնան և ձմռան ընթացքում:
Որոշ ֆիզիկական գործոններ, այդ թվում եղանակային/մթնոլորտային ճնշում,
խոնավության մակարդակ, օդային հոսանքները, թթվածնի կոնցենտրացիան, Երկրի
մագնիսական դաշտի գրգռվածության աաստիճանը/ մարդու օրգանիզմի վրա
ունենում են ոչ միայն ուղղակի ազդեցություն: Առանձին կամ այս կամ այն
համակցությամբ նրանք կարող են խորացնել առկա հիվանդության ընթացքը,
պայմաններ նախապատրաստել վարակիչ հիվանդությունների հարոցիչների
բազմացման համար: Այսպես, տարվա սառը շրջանում եղանակի չափազանց
փոփոխականության հետ կապված սրանում են սիրտանոթային հիվանդությունները`
հիպերտոնիկ հիվանդությունը, ստենոկարդիան, սրտամկանի ինֆարկտը: Աղիքային
ինֆեկցիաները բնորոշ են տարվա շոգ շրջաններին:
Խրոնիկական հիվանդություններով տառապող մարդկանց համար առավել դժվար
է հարմարվել եղանակային փոփոխվող պայմաններին: Որոշ հիվանդներ այնքան
զգայուն են դառնում եղանակի փոփոխությունների նկատմամբ, որ իրենց
ինքնազգացողության փոփոխությունների շնորհիվ կարող են կանխագուշակել
եղանակի փոփոխությունները: Օդային հոսանքների ներխուժումը, որոնք բերում են
եղանակի փոփոխությունների, հաճախ դիտվում են հիպերտոնիկ, սիրտանոթային
այլ հիվանդությունների սրացումներ:
